Był 25 lutego 1941 roku, kiedy niemiecki okupant zaczął likwidować getto w Górze Kalwarii. W dwa dni miasto pozbawiono niemal połowy mieszkańców – całej społeczności żydowskiej. Liczyła około 3,5 tysiąca osób...
Akcja deportacyjna była niezwykle brutalna. W jej trakcie kilkuset Żydów na miejscu zastrzelono. Wysiedlenie dotknęło ponad 3 tysiące osób, wywieziono je do getta w Warszawie. Podczas pobytu w stolicy kilkaset zmarło, głównie z powodu głodu i chorób.
Pozostali Żydzi pochodzący z górskokalwaryjskiego getta (przeszło 2 tysiące) latem 1942 roku trafili z Warszawy do SS-Sonderkommando Treblinka – niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Tam zostali zamordowani przez okupanta w komorach gazowych. Wojnę przeżyło 30–40 przedstawicieli społeczności żydowskiej z Góry Kalwarii.
Żydzi zaczęli się osiedlać w naszym mieście na początku XIX stulecia. Pół wieku później Góra Kalwaria stała się, na dekady, jednym z najważniejszych ośrodków religii i kultury żydowskiej nad Wisłą. Wszystko zmieniła II wojna światowa. W 1940 roku Niemcy utworzyli getto żydowskie między obecnymi ulicami Pijarską, Piłsudskiego, ks. Sajny i Strażacką.
Na zdjęciach (od lewej):
– Macewa Pamięci przy ul. ks. Sajny w Górze Kalwarii (na terenie dawnego getta) upamiętniająca miejscowych Żydów
– pamiątkowy głaz w byłym obozie zagłady w Treblince ku czci ofiar z naszego miasta
– furtka na cmentarzu żydowskim w Górze Kalwarii z otworami po kulach – śladami egzekucji Żydów przed górskokalwaryjskim dworem cadyka (tam pierwotnie się znajdowała).
Wyświetlono: 310
